Me li ser heftiya dawî ya pêxember Îsa Mesîh (AS) lêkolîn kir. Încîl qeyd dike ku ew di Roja 6. – Îna Pîroz de hate xaçkirin û ew dîsa li jiyanê vegeriya di roja Yekşemê de. Ew hem di Tewratê de hem jî di Mezmûran û nivîsarên Pêxemberan de tê pêşbînîkirin. Lê çima ew çêbû û ew di roja me de ji min û we re tê çi wateyê? Li vir em ê hewl bidin ku fêm bikin bê çi hatiye pêşkêşkirin ji aliyê Pêxember Îsa Mesîh ve û em dikarin çawa wê bigirin. Li vir em ê hewl bidin ku fêm bikin bê çi hatiyê pêşkêşkirin ji aliyê Pêxember Îsa Mesîh ve û em çawa dikarin dilovanî û bexişandinê bigirin. Ev ê bike ku em fîdyeya Îbrahîm a ku di Sureya Saffatê (Sure 37), Sureya Fatîhayê (Sure 1 – Destpêk) de tê teswîrkirin fêm bikin, dema ku ew ji Xwedê dixwaze ku ‘Riya Rast nîşanî me bide’, her wiha em ê fêm bikin bê çima ‘Misilman’ tê wateya ‘kesê ku îtaet dike’ û çima şertên dînî yên wekî destnimêj, zekat û xwarina helal ji bo niyeta baş a di dilê me de baş in, lê ji bo Roja Darizandinê ne bes in.
Xebera Nexweş – Pêxember çi dibêjin ji bo têkiliya me ya bi Xwedê re
Tewrat dibêje dema ku Xwedê mirov afirandin Wî
… mirov di sûretê xwe de, di sûretê Xwedê de afirandin. Wî ew bi awayê nêr û mê afirandin.
Destpêk 1 :27
“Sûret’ nayê wateya tiştekî fizîkî, ew tê wê wateyê ku em bi awayê xwe yê xwedî hest, xwedî hiş, xwedî têkiliyên civakî û ruhî Wî nîşan didin. Em bi awayê ku em bi Wî re di nav têkiliyê de bin hatine afirandin. Em dikarin vê têkiliyê di slayta li jêrê de dîtbar bikin. Afirîner, wekî hikimdarê bêsînor li jora slaytê ye, lê jin û mêr li jêra slaytê ne, ji ber ku em afirandiyên bisînor in. Têkilî bi tîrikên girêdanê hatiye nîşandayîn.
Xweda bi karakterî bêqisûr e – Ew Pîroz e. Ji ber vê yekê Zebûr dibêje
Ji ber ku tu ne ew Xweda yî ku ji xerabiyê hez dike, xerabî li ba te cih nake. Pozbilind li pêş te cih nabînin, hemû gunehkar nefreta te dibînin,
Mezmûr 5:4-5
Adem kete nav tevgera bêîtaetiyê – tenê yekê- û Pîroziya Xwedê pêwîst kir ku Ew darizîne. Tewrat û Quran qeyd dikin ku Xwedê ew kir fanî û ew ji pêşberî xwe qewirand. Heman rewş ji bo me jî derbas dibe. Dema ku em gunehan dikin yan jî em bêîtaetiyê dikin bi her awayî em Xwedê bêrûmet dikin, ji ber ku em li gorî sûretê ku wî em tê de çêkirine tevnagerin. Têkiliya me qut dibe. Ew dike ku bariyereke wekî latekê saxlem di navbera me û Afirînerê me de çêbe.
Bi Xûypakiya Dînî qulkirina bariyera Guneh
Gelek ji me hewl didin ku vê bariyera di navbera me û Xwedê de bi kirinên dînî yan jî bi xebatên ku têra xwe xûypakî çêkirine qul bike. Diakirin, rojî girtin, Hac, çûyîna mizgeftê, zekat, sedeqe ji wan riyan in ku em bi wan dixwazin xûypakiyê bi dest bixin da ku bariyera li jêrê qul bikin. Hêvî xûypakiyeke dînî ye ku wê hin gunehên me rake. Heke kirinên me têra xwe xûypakî çêkiribin, em hêvî dikin ku ew hemû gunehên me rake û em dilovanî û bexişandinê bigirin.
Lê çi qas xûypakî lazim e ji bo rakirina gunehan? Garantiya me çi ye ji bo ku xûypakiya me têrî rakirina gunehên me bike û bariyera ku ketiye navbera me û Afirînerê me qul bike? Ma em dizanin ku heke em xîret bikin ji bo bidestxistina xûypakiyê, ew ê têrê bike? Tu garantiya me nîn e, lê heta ji destê me tê em hewl didin û em hêvî dikin ku ew têrî me bike di Roja Darizandinê e.
Digel kirinên baş ji bo bidestxistina xûypakiyê û xîreta ji bo kirinên baş, gelek ji me pir dixebitin ji bo ku paqij bimînin. Em berî nimêjê bi sebir destnimêjê digirin. Em pir hewl didin ji bo ku ji mirov, obje û xwarinên heram dûr bisekinin. Lê pêxember Yeşaya aşkera kiriye ku:
Ji ber ku em hemû bûn wekî kesê qirêj, hemû karên me yên rast wekî kincên qirêj in. Em mîna pelekî diçilmisin, neheqiyên me, wekî bayê me hildidin û dibin.
Yeşaya 64:6
Pêxember ji me re dibêje digel ku em xwe ji her tiştê ku me diherimînin biparêzin, gunehên me wê ‘xêrên me’ bi qasî ‘potekî qirêj’ bêkêr bikin di paqijkirina me de. Ev xebereke ne xweş e. Lê jê xerabtir jî heye.
Xebera Nexweştir: hêza Guneh û Mirinê
Pêxember Mûsa (AS) bi awayekî zelal qayîdeyên Qanûnê yên ku îtaetkariyeke tam ferz dikin danîne. Qanûn tu carî tiştekî wiha nabêje, “hewl bidin da ku hûn piraniya fermanan bînin cih”. A rast Qanûn her tim û bi dubareyî dibêje tekane tiştê ku bibe berdêla guneh mirin e. Em di dema Nûh (AS) de dibînin û di jina Lût (AS) bi xwe de jî dibînin ku guneh bi xwe re mirinê tîne.
Încîl vê rastiyê bi awayê ku li jêr hatiye dayîn kurte dike:
Ji ber ku meaşê ku guneh dide, mirin e…
Romayî 6:23
“Mirin” rasterast tê wateya ‘veqetînê’. Dema ku ruhê me ji bedena me vediqete, em bi awayê fizîkî dimirin. Bi heman awayî hema niha jî em bi ruhî ji Xwedê veqetiyayî û mirî ne û li ber çavên Wî ne paqij in.
Ev problema hêviya me ya bidestxistina xûypakiyê ji bo rakirina guneh diyar dike. Problem ew e ku hewldana me ya zêde, xûypakî, niyeta baş û xêr tevî ku ne xelet in, ew têr nakin, ji ber ku berdêla (‘meaşê’) gunehên me ‘mirin’ e. Bi tenê mirin wê wî dîwarî qul bike, ji ber ku bi tenê ew edaleta Xwedê tîne cih. Hewldana me ya bidestxistina xûypakiyê dişibe dermankirina kanserê (nexweşiya ku mirinê tînê) bi xwarina xwarinên helal. Xwarina helal ne xerab e, baş e – û divê yek xwarina helal bixwe, lê ew kanserê derman nake. Ji bo kanserê divê dermanekî cuda yê ku hucreyên kanserê dikuje were bikaranîn.
Tevî ku hewldana me û niyetbaşiya me xûypakiya dînî çêdike, di rastiya xwe de em dimirin û em bi qasî cesedekî ne paqij in di çavê Afirînerê xwe de.
Îbrahîm – nîşandana Riya Rast
Rewş ji bo Pêxember Îbrahîm (AS) cuda bû. Wî ‘rastî bi dest xistibû’, ne bi saya xûypakiya xwe, lê ji ber ku wî ji soza Xwedê bawer kiribû û pê ewle bûbû. Li şûna xwe wî bawerî bi Xwedê anî ku ew ê berdêla pêwîst bide. Me di qurbanîdana wî ya mezin de dît ku cezayê mirinê (berdêla guneh) bi kurê wî nehat dayîn, li şûna kurê wî berxek ji wî re hate dayîn ji aliyê Xwedê ve.
Quran di vê Sureya Saffetê (Sure 37 – Yên ku Ref Girtine) de behsa vê yekê dike û ew dibêje :
Me di ber kurê wî de qurbaniyeke mezin şand. Me di nav de yên ku di pişt wî re tên, navê wî bi qencî hêla. Silav li Îbrahîm be!
Sureya Saffatê 37:107-109
Xwedê ‘fîdye da’ (berdêl da) û Îbrahîm pîrozî, dilovanî û bexişandin girt ku bi xwe re ‘silametî’ anîn.
Xebera Xweş: Xebata Îsa Mesîh ya li şûna me
Mînaka pêxember li vir e da ku Riya Rast a li gorî daxwaza di Sureya Fatîhayê (Sure 1 Destpêk) de nîşanî me bide.
Xwediyê Roja Darizandinê. Em (tenê) ji bo te îbadetê dikin û (tenê) ji te alîkariyê dixwazin. Li ser riya rast û durist me rasterê bike, li ser riya wan kesên ku te pîrozî daye wan-ne li ser riya wan kesên ku xezeb li wan bûye yan jî riya heq winda kirine.
Sureya Fatîheyê 1:4-7
Încîl dibêje ew mînakek bûye da ku nîşanî me dide bê Xweda çawa berdêla gunehê me dide û dermanekî mirinê û qirêjiyê dide me bi riyeke basît û pir xurt.
Ji ber ku meaşê ku guneh dide, mirin e; lê diyariya Xwedê, bi Xudanê me Mesîh Îsa jiyana herheyî ye.
Romayî 6:23
Heta niha tim ‘xeberên nexweş’ hebûn. Lê ‘Încîl’ tê wateya ‘mizgînî’yê û tê de tê îlankirin ku qurbanîkirina Îsa têrî qulkirina wê bariyera di navbera me û Xwedê de dike. Çawa ku li vir hatiye nîşandan, em dibînin bê çima ew xebera xweş e.
Pêxember Îsa Mesîh hate qurbanîkirin û piştre ji mirinê hate rakirin wekî berê pêşî, îcar ew jiyana xwe ya nû pêşkêşî me dike. Em ne mecbûr in êdî bibin girtiyên mirina gunehan.
Di qurbanîkirin û vejînê de Îsa Mesîh bû deriyek ku bariyera gunehan a ku em ji Xwedê qut kirine qul dike. Ji ber vê yekê pêxember gotiye:
Derî ez im; yê ku bi destê min bikeve hundir, ew ê xilas bibe. Ew ê bikeve hundir, jê derkeve û çêrê bibîne. Diz bi tenê ji bo dizîn, kuştin û telefkirinê tê. Lê ez hatim ji bo ku ji wan re jiyan hebe, jiyaneke bi firehî hebe.
Yûhenna 109-10
Bi saya vî deriyî, êdî bêyî ku gunehê me bibe bariyer em dikarin têkiliya xwe ya ku bi Afirînerê me re hebû deynin û piştrast bibin ku em ê dilovanî û bexişandinê bi dest bixin.
Çawa ku Încîl îlan dike:
Ji ber ku bi tenê Xwedayek heye û di nav Xwedê û mirovan de jî bi tenê navberkarek heye, ew jî Mesîh Îsayê mirov e, yê ku xwe ji bo hemûyan kir berdêl. Şahidiya ku di wextê xwe de hatiye dayîn ev e.
Tîmotêyos I 2:5-6
Diyariya Xwedê ya ji bo we
Pêxember ‘xwe feda kir’ ji bo ‘hemû mirovan’. Yanî divê hûn jî xwe bi qasî min tevlî bikin. Wî di ser mirin û vejîna xwe re berdêl da ji bo ku bibe ‘navbeynkar’ û jiyan pêşkêşî me kir. Ew jiyan çawa tê dayîn?
Ji ber ku meaşê ku guneh dide, mirin e; lê diyariya Xwedê, bi Xudanê me Mesîh Îsa jiyana herheyî ye.
Romayî 6:23
Bala xwe bidinê bê ew çawa ji me re tê dayîn. Ew tê pêşkêşkirin wekî… ‘diyariyekê’. Ferq nake bê diyarî çi ye, heke ew bi rastî diyariyek be, nexwe me ew bi xebat û xûypakiya xwe bi dest nexistiye. Heke me ew qezenc bikira, hingê ew ê nebûya diyarî – ew ê bibûya meaş! Jixwe hûn nikarin fedakariya Îsa Mesîh heq bikin û qezenc bikin. Ew wekî diyariyekê ji we re tê dayîn. Ev qasî basît e.
Îcar diyarî çi ye? Ew ‘jiyana herheyî’ ye. Ev tê wê wateyê ku gunehê ku ji min û we re mirin anîbû êdî hatiye rakirin. Xweda ji min û we ew qasî hez dike. Hezkirina wî ew qasî xurt e.
Nexwe em ê çawa jiyana herheyî bi dest bixin? Dîsa li diyariyan bifikirin. Heke yek bixwaze diyariyekê bide we, divê hûn wê ‘bigirin’. Dema diyariyek hat pêşkêşkirin, du alternatîf hene. Yan diyarî tê redkirin (“Na malî ava”) yan jî tê girtin (“Malî ava ji bo diyariya te. Ez ê wê bigirim”). Nexwe divê ev diyarî were girtin. Nabe ku ji aliyê mantiqî ve were bawerkirin, lêkolînkirin û fêmkirin. Ji bo berjewendiya xwe her diyariya ku pêşkêşî we hat kirin, divê hûn ‘bigirin’.
Lê hemûyên ku ew qebûl kirin û bawerî bi navê wî anîn, wî desthilatî da wan da ku bibin zarokên Xwedê. Ew ne ji xwînê, ne ji xwestina bedenê û ne jî ji xwestina mirov çêbûn, lê ew ji Xwedê çêbûn.
Yûhenna 12:13
Încîl wiha behsa Xwedê dike:
Xilaskarê me Xweda dixwaze ku hemû mirov xilas bibin…
Tîmotêyos I 2:3-4
Ew Xelaskerek e û daxwaza Wî ew e ku ‘hemû mirov’ diyariyê bigirin û xelas bibin ji guneh û mirinê. Heke ev daxwaza Wî be, nexwe girtina diyariya wî wê bibe îtaetkirina ji daxwaza Wî re – wekî wateya peyva ‘Misilman’ – kesê ku îtaet dike.
Îcar em ê çawa wê diyariyê bigirin? Încîl dibêje ku
Di navbera Cihû û miletên din de cihêtî tune; eynî Xudan Xudanê hemûyan e û ji hemûyên ku gazî wî dikin re merd e.
Romayî 10:12
Bala xwe bidinê ku ev soz ji ‘her kesî’ re ye. Ji ber ku ji mirinê rabûye, Îsa Mesîh niha jî zindî ye. Lewma heke hûn gazî wî bikin, ew ê we bibihîze û diyariya xwe bide we. Gazî wî bikin û jê bixwazin. Belkî we qet tiştekî wiha nekiribe. Li jêrê rêberek heye ku wê alî we bike. Ew ne darikekî bisêhr e. Ew ne gotinên spesifîk in ku hêzê bidin. Divê em bi awayê baweriya Îbrahîm ji Îsa Pêxember bawer bikin da ku wê diyariyê bide. Dema ku em pê bawer bûn, ew ê me bibihîze û bersiv bide. Încîl xurt e, lê ne ew qasî hêsan e. Vê rêbera li jêrê bişopînin, heke bi kêrî we were.
Pêxemberê Hêja û Xudan Îsa Mesîh. Ez fêm dikin ku bi gunehên xwe ez ji Xwedayê xwe yê Afirîner qut bûme. Heke ez pir hewl bidim jî, hewldana min vê bariyerê qul nake. Lê ez fêm dikim ku mirina te berdêlek bû ji bo ku hemû gunehên min rake û min paqij bike. Ez dizanim ku tu ji mirinê rabûyî piştî ku te xwe feda kir, lewma ez bawer dikim ku fedakariya te bes e û ez xwe teslîmî te dikim. Ez dixwazim ku tu ji kerema xwe gunehên min rakî û di navbera min û Afirînerê min de navbeynkariyê bikî da ku ez bikaribim jiyana herheyî bi dest bixim. Spas dikim, Îsa Mesîh, ji bo hemû kirinên te yên ji bo min û tu niha jî rêberiyê dikî di jiyana min de da ku ez bikaribim te bişopînim wekî Xudanê xwe.
Bi navê Xwedayê rehman û rehîm